Ayşenur Eke
Yanan Bir Dünyada Barınmak, Giyinmek ve İnsanlık Üzerine
Yanan Bir Dünyada Barınmak, Giyinmek ve İnsanlık Üzerine başlıklı bu çalışma, ev ve konut kavramlarının dönüşümünü ve evsizliğin artan boyutlarını ele alıyor. Geçmişte bireyin kendi çabasıyla inşa ettiği ev, günümüzde kapitalist üretimin nesnesi haline gelmiş, politik araçlara dönüşmüştür. Artık boş konut sayısı evsizlerden fazladır. İstanbul örneği üzerinden kentteki görünmeyen evsizlik biçimleri; sokakta yaşayanlar, çalıştığı yerde barınanlar, göçmenler, yaşlılar, kadınlar ve çocuk işçiler üzerinden somutlaştırılıyor. Evsizlik yalnızca fiziksel değil, toplumsal dışlanma ve görünmezlikle derinleşen bir sorundur.
Devletin ve kurumların evsizliği tanımlamada kullandığı ölçütlerin yetersizliği, bu bireylerin kamu hizmetlerinden yararlanamamasına yol açmakta; evsizler kimliksizleştirilmekte ve potansiyel suçlu olarak damgalanmaktadır. Yardımlar genellikle geçici ve yüzeyseldir, kalıcı çözümler geliştirilmemektedir.
Bu sorunlara karşı bir tasarım önerisi olarak geliştirilen Nom(od)a projesi, mimarlık ve moda disiplinlerini birleştirerek evsiz bireyler için taşınabilir, giyilebilir bir barınma formu sunar. Su geçirmez, termal izolasyonlu ve hafif malzemeden üretilen bu tasarım, kullanıcıya mahremiyet, aidiyet ve eşyalarını saklama olanağı sunar. Proje, hem fiziksel koruma hem de görünürlük sağlayarak tasarımın sosyal bir manifesto olabileceğini savunur.