Doğan Savaş
Tektoniğin Ardından Mekanı Kuirleştirme Pratiği: Karanlık Oda
Tektoniğin Ardından Mekanı Kuirleştirme Pratiği: Karanlık Oda başlıklı bu araştırma, Michel Foucault’nun heterotopya kavramı üzerinden kuir mekânsallıkları ve norm dışı toplumsal ilişkilerin şekillendiği alanları inceler. Balat Çavuş Hamamı, Topkapı Yeraltı Geçidi ve Kadıköy Rıhtım Yeraltı Tuvaleti gibi kamusal mekânlar, kuir bireylerin anonim şekilde cinsel kimliklerini ifade edebildikleri, geçici özgürlük alanları olarak ele alınır. Bu seyir alanları, mimari analizler ve görseller eşliğinde beden, mekân ve cinselliğin kesişiminde yeniden düşünülür.
Araştırma, kuir mekân teorisinin farklı modlarını tanımlayarak (cinselleşmiş, cinselleşmiş-politik ve politik) kamusal alanlarda cinselliğin nasıl beden üzerinden mekâna yansıdığını tartışır. Özellikle gözetim, gizlilik ve toplumun normatif yapılarıyla çatışma gibi temalar ön plana çıkar. “Karanlık Oda” sergisi ise bu çalışmanın fiziksel bir yansıması olarak, izleyiciyi kırmızı ışıklar, ses ve yansıtıcı yüzeylerle inşa edilen bir heterotopyaya davet eder.
Bu araştırma, söz konusu mekânların yalnızca cinsel buluşmalar için değil; kimlik inşası ve kuir toplulukların oluşumu açısından da önem taşıdığını ortaya koyar. Mimari tektonik unsurların, bireylerin anonimlik ve etkileşim ihtiyacına nasıl karşılık verdiği detaylı biçimde analiz edilir.