Yasin Toprak
Kentsel Dönüşümde Ölçek Meselesi: Piyalepaşa Vakası
Ara mekanlar şehirler kurgulanırken ortaya çıkan ihtiyaca binaen oluşmuş paylaşım mekanlarıdır. Özerkliği tartışılsa da otoriteyi sarsacak birçok etkinliğe şahit olmuş ve olması ümidiyle düşünülmeye devam edilen yerlerdir. Bu bütünlüğü kent merkezlerine kadar sızan ölçeksiz dönüşümlerle tarumar etmeye odaklanmış rant paydaşları kente bakışlarında kent mefhumu olmadan görebildikleri şeyi pazarlamaya ve üretmeye materyal bulmakta zorlanmamakta yapılan hesaplara verilen kararlara kimsenin aklı şaşmamaktadır. Noktasal sıhhileştirme işin pazarlamasında dönüştürülen bölgenin arayüzünün kamusalmış gibi davranılması da zaten talep edilmeyen ortak alanların yapılan projelerin süksesinin artmasında kılıf olarak gayet kolay kullanılmaktadır.
Bu sorunun genele sirayet etmemesi için verilenle alınanın muhasebesi meta üzerinden olmamalıdır. Burada tek varlığı dedesinin babasının izleri olan insanları oraya sahip olmadıkları gerekçesiyle altüst etmek ancak tüzel kişilerin yapabileceği anonimlik ve kayıtsızlıkla mümkündür. Bu politikaların merhametinin ve şakasının olmadığını saha araştırmalarında da rahatlıkla gözleyebilmek mümkündür. Boşta duran açık uçlu teller yer yer yıkılmış döşemesi özellikle delinmiş gecekondu mahalleri tekrar hayata elvermeyecek koşullarda bırakılan çevre kimsenin barınamaması için yeterince tehlikeli ve caydırıcı hale getirilmektedir.
Buraları belli sebeplerle terk etmek istemeyen genellikle azınlık olan (Tozkoparan örneğinde çoğunluk olunduğu takdirde burada yaşamanın yerel hizmetlerden bağımsız olarak sürdürülebildiğini bu sebeple ne kadar tenhalaştığını ve eskidiğini görmemiz mümkün oldu, yıkım sürecinin en aksak yaşandığı kentsel dönüşüm örneği olarak ayrı yer tutacak olsa da 2022 yılında başlanan yıkımlarla tekrar inşası kısa sürmeyecektir. Ahali bu tür tehditlerle inşa sürecinin tehlikeye atmayacak sürelerde bu viran şehir parçasının içinde bir süre daha yaşayabilmektedir.