Funda Fener
AURA Alumni: Funda Fener
Göç ve Hayaletler: Kryoneri – Özlüce
Bu çalışma, 1923 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi bağlamında göçün yapılı çevre, mekânsal hafıza ve toplumsal bellekte bıraktığı izleri, “hayalet” metaforu üzerinden ele almaktadır. Göç, bireylerin yalnızca fiziksel yer değiştirmesi değil, aynı zamanda kimlik, aidiyet ve mekâna dair ilişkilerinin dönüşümüdür. Travmatik göç deneyimleri, hem bireysel hem de kolektif hafızada hayaletler gibi izler bırakır. Bursa’nın Özlüce Köyü’nde anlatılan ve üç kuşaktır aktarılan “hayaletli ev” hikâyesi, mübadele sonrası yerleştirilen göçmenlerin yaşadığı mekânsal ve kültürel dönüşümün bir yansımasıdır.
Çalışma kapsamında, Selanik’in Kryoneri (Gırmıç) köyünden gelen Türk Müslüman göçmenlerin Bursa’nın İnesi (günümüzde Özlüce) köyüne yerleşme süreci sözlü tarih görüşmeleri ve arşiv belgeleriyle incelenmiştir. Bu süreçte göçmenlerin geçici ve kalıcı barınma koşulları, taşıdıkları mekânsal pratikler ve yerleştikleri alanda karşılaştıkları izler araştırılmıştır. Hayalet kavramı, yalnızca mistik anlatıları değil, aynı zamanda göçle taşınan veya yok olan mekânsal hafızanın temsilidir.
Özlüce’deki “hayaletler haritası” ile bu izler belgelenmiş, geçmişin görünmeyen tanıkları haritalandırılmıştır. Çalışma, mübadele gibi zorunlu göç hareketlerinin yalnızca tarihsel bir olay değil, aynı zamanda fiziksel çevre ve kolektif hafızada süregelen etkileriyle bugünü şekillendiren bir miras olduğunu ortaya koymaktadır.
