Kaan Demir
AURA Alumni: Kaan Demir
Yok Olanların Merkezinde: İstanbul Kent Tahayyülü
Bu çalışma, İstanbul’un geçmişten günümüze süregelen dönüşümünü ve buna bağlı yok oluşlarını, kent morfolojisi ve hafızası üzerinden eleştirel bir perspektifle değerlendirmektedir. Özellikle Bayrampaşa Deresi örneği üzerinden yapılan analizde, dere yatağının ulaşım aksına dönüştürülmesiyle birlikte bölgede yüzyıllardır var olan bostanlar, çiftlikler ve mezarlıklar gibi kamusal ve ekolojik alanların yok oluşu incelenmiştir. Menderes dönemi imar operasyonlarının tetiklediği bu dönüşüm, kentsel hafızada önemli bir kırılma noktası yaratmıştır.
Çalışma, bu yok oluşun simgesel temsilcileri olan enginar heykelleri, anı bahçeleri ve heterotopolojik mekânlar aracılığıyla belleğin nasıl yeniden üretildiğini tartışmaktadır. Ancak bu tür müdahalelerin çoğu zaman yüzeysel ve “kitsch” olarak kaldığı; kent belleğini yeniden kurmak yerine onu silikleştirdiği vurgulanmaktadır. Alberto Burri’nin Grande Cretto di Gibellina örneğiyle karşılaştırmalı olarak ele alınan bu yerel müdahaleler, İstanbul’daki anı mekânlarının yetersizliğini ortaya koymaktadır.
“Dünyevi Zevkler Bostanı” başlıklı kolaj çalışmasıyla, Bayrampaşa aksındaki dönüşüm üç farklı zaman diliminde görselleştirilmiş ve ses efektleriyle desteklenmiştir. Çalışma, kentsel yok oluşların yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal boyutlarıyla da ele alınması gerektiğini savunmaktadır.
