Tasarımcılara İlham Verecek TED Konferansları
Mimarlığın bir sanat dalı mı yoksa teknik bir mesele mi olduğu tartışıladursun, mimari üretimin hangi aşamasında çalışıyor olursanız olun sizden bir soruna işlevsel bir çözüm bulmanız bekleniyor. Projenin ilk tasarım fikirlerini oluşturmaktan, şantiyede çözmeniz gereken birleşim detayına kadar tüm aşamalarda karşınıza gelen sorunun olası işlevsel cevabına ulaşmak kısa ve doğrusal bir yol olmayabiliyor. Proje bağlamı, işvereni, maliyeti, malzemeyi, diğer mühendislik ekipler ile koordinasyonu, estetiği bir dengede tutmaya çalışırken çözüme giden yol, mimar için bir labirente dönüşebiliyor. Bu yüzden mimarlık, teknik ve sanat formlarına birebir uyamadığı gibi, her türlü bilgi ve iletişime açık olmayı da gerektiriyor. Başladığınız her yeni proje ya da karşılaştığınız her sorunda farklı konular hakkında bilgi araştırmak ya da en uygun teknolojiye ulaşmak gerekiyor. Bu noktada diğer mimarların tecrübeleri de insana yeni bakış açıları katmak ve düşünme biçimlerini öğrenmek için önemli bir kaynağa dönüşüyor.
Bilgi, başkalarının deneyimi ve çözüm yöntemlerinin mimarlık kültüründeki önemini göz önüne alarak; alanında fark yaratmış, ilham verici kişilerin fikirlerini paylaştığı ve 30 senedir giderek önem kazanan bir iletişim ağına dönüşen TED konferanslarından mimar ve tasarımcılar için bir derleme yaptık.
1. Thomas Heatherwıck – Tohum Katedralini İnşa Etmek
İngiliz tasarımcı Thomas Heatherwick 2011 yılında gerçekleştirdiği sunumunda beş yeni projesini anlatıyor. Tasarım sorunlarına alışılagelmiş yöntemlerle cevap vermeyi reddeden Heatherwick, kendi yaklaşımlarını Tohum Katedrali (Şangay), Dönen Köprü (Paddington),Teesside Güç Santrali (İngiltere) projeleri üzerinden açıklıyor.
2. Mıchael Murphy – Şifa Veren Mimari
Amerikalı mimar Michael Murphy, kar amacı olmayan MASS Design Group’un kurucularından. 2016 yılında yaptığı sunumunda mimarinin iyileştirici gücünün altını çiziyor. Haiti, Rwanda, Kongo Cumhuriyeti gibi yerlerde yerel malzeme ve iş gücünü değerlendirerek ürettikleri mimari projeleri anlatıyor. Konuşma Murphy’nin son girişimi olan ‘Amerika’da Bir Köle Müzesi ve Linç Anıtı’ projesini de içeriyor.
3. Iwan Baan – Beklenmedik Yerlerde Ustaca Yapılmış Evler
Mimari fotoğrafçı Iwan Baan 2013 yılında yaptığı sunumunda zorlayıcı koşulları dönüştüren toplulukları ele alıyor. Torre David Binası (Venezula’da 750 ailenin yaşadığı tamamlanmamış bir kule yapısı) ve yüzen gecekondu mahallesi Makoko (Nijerya) sakinlerinin yaşantısını öne çıkarıyor. Konuşmanın içeriğinde Kahire’deki çöplük mahallesi Zabbaleen ve Çin’de toprağı kazarak oluşturulan yer altı evlerine de yer vererek insanlığın hayatta kalma ve herhangi bir yeri eve dönüştürme kapasitesini gözler önüne seriyor.
4. Bjarke Ingels – Üç Adet Hızlıca Anlatılmış Mimari Öykü
Danimarkalı Mimar Bjarke Ingels, ekolojik projelerinin görselleri ve videoları eşliğinde yaptığı sunumda, binaların sadece doğal gibi görünmeyip doğanın bir parçası haline dönüşmesinin hikayesini anlatıyor.
5. Alejandro Aravena – Benim Mimari Felsefem? Toplumu Sürece Dahil Edin
Pritzker ödüllü mimar Alejandro Aravena Şili’de 100 aile için konut inşa etmesi gerektiğinde küçük birimlere bölünmüş büyük bir sosyal konut binası tasarlamak yerine, ilham için Favela ve gecekondulara bakmaya karar veriyor. Ailelerle birebir çalışan Aravena her ailenin genişletebileceği esnek mekan önerileri geliştiriyor. Sunumunda alternatif çözümler bulmak için kullanıcıyı sürece dahil etmenin önemini vurgulayan Aravena, bunu üç projesi üzerinden açıklıyor.
6. Diébédo Francis Kéré – Nasıl Kil ve Halk ile İnşa Edilir
Diébédo Francis Kéré 2013 yılıda yaptığı sunumda yerel malzeme ve halkı mimari sürece dahil etmenin önemini, ana vatanı Burkino Faso’da yaptığı işler üzerinden anlatıyor. Mimarlık eğitimini tamamladıktan sonra tek hayali okumasına destek olan köylülere yardım etmek olan Kere, doğum yerinde kil ve komşuları ile beraber dayanıklı mimari eserler ortaya koymayı başarıyor.
7. Elızabeth Dıller – Blur Binası ve Diğer Teknoloji ile Güçlendirilmiş Binalar
Mimar Elizabeth Diller, 2007 konuşmasında kurucularından olduğu mimarlık, görsel sanatlar ve performans sanatlarını bir araya getiren Diller Scofidio + Renfro tasarım stüdyosunun işlerini anlatıyor. Konuşmasında, Cenova’ daki Blur Binası (doğal ve teknolojik yöntemlerle sis üreten ve sıra dışı bir atmosfer yaratan pavilyon binası), Alice Tully Binası’nın yeniden tasarlanması gibi alışılmadık işlerine yer veriyor.
8. Frank Gehry – Genç Bir Asi Olduğum Günler
Frank Gehry 1990 yılında yaptığı sunumunda meşhur bir mimar olmadan önce 1970’te Santa Monica’da yaptığı Gehry Evi ve konuşması sırasında Paris’te inşası süren Amerikan Merkezi Binası projeleri üzerinden mesleki deneyimini anlatıyor.
9. Shıgeru Ban – Kağıttan Yapılmış Acil Durum Barınakları
Sürdürülebilirlik mimari ve inşaat sektöründe bu kadar gündemde olmadığı yıllarda ekolojik malzemeler ile deneyler yapmaya başlayan Japon mimar Shigeru Ban, konuşmasında acil durum sığınaklarının önemini vurguluyor. Karton borular ve kağıttan geliştirdiği yapı malzemeleri ile tasarladığı mimari projeleri anlatıyor. Sunumunda, Rwanda’daki mülteciler ve Japonya’daki depremzedeler için geliştirmiş olduğu düşük maliyetli malzemelerle yapılan projelerine yer veriyor.
10. Marc Kushner – Neden Geleceğin Binaları Sizlerle Şekillenecek?
Architizer’in kurucularından olan Amerikalı mimar Marc Kushner 2014 yılında yaptığı konuşmasında, mimarlığın son otuz yılı hakkında enerjik ve eğlenceli bir yolculuğa çıkıyor. Mimarlıkta kamunun rolü ve katkısının altını çizen konuşmasında, sosyal medyanın 21. YY’ da mimari üretimi nasıl dönüştürdüğünü açıklıyor.
11. Danıel Lıbeskınd – Mimari İlham Üzerine 17 Kelime
Daniel Libeskind 2009 yılında yaptığı konuşmasında mimari vizyonunun temelini oluşturan 17 kelimeyi açıklıyor.
12. Ole Scheeren – Neden İyi Mimari Hikaye Anlatmalıdır?
Alman mimar Ole Scheeren 2015’teki konuşmasında, mimarinin mekansal hiyerarşi ve izolasyon üretmenin yanında, içinde yaşayan insanların öyküsünü anlatması gereken bir disiplin olduğunun altını çiziyor. Binaların insanlarla etkileşimi meselesini CCTV Kulesi (Beijing), Interlace Binası (Singapur), Collaborative Cloud Ofis Binası (Berlin) örnekleri üzerinden anlatıyor.
13. Theaster Gates – Hayalgücü, Güzellik ve Sanat ile Semti Nasıl Yeniden Canlandırırsınız?
Çömlekçilik eğitimi almış olan Theaster Gates, sunumunda Chicago’nun güneyinde yer alan mahallesini geliştirmek için verdiği uğraşı anlatıyor. Terk edilmiş binaları dönüştürerek oluşturduğu toplum merkezlerinin, semtte yaşayan insanları nasıl birbirine bağladığını gözler önüne seriyor. ‘Şehri nasıl daha iyi hale getirebiliriz?’ sorusuna kendi hikayesi ve mimar olmayan bir gözle cevap veren Gates, insanları bir araya getiren ve dönüştürücü olan faktörün kültür olduğunu vurguluyor.
14. Tım Brown – Tasarımcıları Büyük Düşünmeye Davet Ediyor
İnovasyon ve tasarım firması IDEO’nun CEO’su olan Tim Brown, 2009 yılında yaptığı konuşmasında tasarımcıları obje ve ürünlere odaklanmak yerine tasarım yaklaşımlarını ileri taşımaya çağırıyor. Tasarımın bir üründen çok Dünya’nın sorunlarını çözmeye yönelik olabileceğini ve bunun yerel, birlikte ve katılımcı düşünme süreci ile mümkün olduğunu açıklıyor.
15. Thom Mayne – Mimari Bizi Nasıl Birbirimize Bağlar
Morphosis Stüdyo’nun kurucusu ve Güney Kaliforniya Mimarlık Enstitüsü kurucularından olan Pritzker Ödüllü mimar Thom Mayne, tasarım yaklaşımını projeleri üzerinden anlatıyor. Bir sorunun akla gelen ilk çözümünü kabul etmek yerine, tasarım fikrini, malzemeye, şekle, strüktüre, binaya ve kente entegre etmek için sınırları zorlamanın gerekliliğini gözler önüne seriyor.
16. Joshua Prınce – Ramus Seattle Kütüphanesi Üzerine
REX ve OMA New York’un kurucusu Joshua Prince Ramus bir eskizin binaya dönüşme sürecinde rasyonel düşünmenin sınırlarını zorlamayı öneriyor. Bu konuyu Ramus Seattle Kütüphanesi, Museum Plaza Projesi (Louisville) ve Charles Wyly Tiyatro Binası (Dallas) örnekleri üzerinden açıklıyor.
17. Julıan Treasure – Neden Mimarların Kulaklarını Kullanmaya İhtiyacı Var?
Julian Treasure ‘Mimarların kulakları var mı?’ diye sorarak çoğumuzun öncelikle sesli iletişim kuruyor olmasına rağmen bu durum çevresel şartlara çok bağlı kaldığının altını çiziyor. Mimarlar bir sınıfta öğrencinin dersi duyabilmesinden, hastanede yatan birinin dış sesten etkilenmeden uyuyabilmesine kadar pek çok konfor unsurundan mesul. Julian Treasure mimarların bir çift kulak edinmesini ve bunu kullanması gerektiğini durumun hayati boyutlara ulaşabileceğini gösteren ihtimaller üzerinden mimarlığın görünmez bir tarafını bizlere açıklıyor.
18. Davıd Byrne – Mimari Müziğin Gelişimine Nasıl Katkıda Bulundu
Talking Heads müzik grubunun üyelerinden olan David Byrne, 2010 yılında gerçekleştirdiği TED konuşmasında mimarinin dönüştürücü etkisini, mimari ve müziğin iç içe geçmiş tarihi üzerinden anlatıyor. Gotik katedrallerinden 20. YY grunge kulüplere, gösterişli tasarımı olan konser salonlarından stadyum konserlerine, büyük araç hoparlörlerinden mp3 teknolojisine kadar müziğin yöntemleri ve mekanlarına bakıyor. Müziğin tarihsel yolculuğunda bağlamın ve mimarinin etkisini anlamamızı sağlıyor.
Liste Kaynakları:
https://medium.com/studiotmd/15-ted-talks-every-architect-must-watch-9ff60570c5ab
https://www.archdaily.com/364725/the-10-most-inspirational-ted-talks-for-architects
Başlık Görseli: Bjarke Ingels, TED Konferansı, 2009.
