Mutfak ve mimarlık, tasarım, sanat arasında gastronomik bir anoloji kurmak ne derece mümkün?

Kulağımıza ilişen gürültüyle bir mekanı hatırlamak, bir fincanın formunu dokunarak keşfetmek, görerek algıladığımız imgeler, posterler ve dahası…

Peki ya tat?

Tadı muhabbetinde gizli sofralar, asla daha güzeline rastlanmayacak anneanne sarmaları, seve seve yediklerimiz, yememeyi tercih ettiklerimiz, yapmaya üşendiklerimiz, bir türlü beceremediklerimiz, ve ustası olduklarımız ile mutfak; önce kişisel sonra da kültürel değerlerimizin birlikteliğiyle var olan bir paylaşım, deneyim, yaratı ve inşa alanı.

Yemek yapmayı ve mutfak ritüellerimizi düşünecek bol bol vaktimizin olduğu bugünlerde, sizleri bu sefer farklı bir gözden mutfağa davet ediyoruz. Dışarıdan söylenmiş hazır yemeğin ambalajını aceleci bir tavırla açmadığımız, tuzunu suyunu planlayarak – tasarlayarak eklediğimiz, bir sonraki günü de hesaba katarak ölçüsüne karar verdiğimiz mutfakta olma haline ve yemeğe; tasarımcı, mimar, sanatçı kimliğimiz ile yaklaşıyoruz.

Kentsel pratikler, mimarlık, tasarım ve sanat;  farklı ölçek, ‘problem’ ve medyumlar ile bilinç dünyamızdaki bir fikri somut bir ‘inşa’ya dönüştürüyor. Peki ya bir tasarım nesnesi, öznesi ya da eylemi olarak yemeği nasıl inşa ediyoruz? Bir araya getirme ve inşa etme sürecinin yaratıcılığı mutfakta da karşımıza çıkıyor ve tıpkı tasarımcı kimliğimiz gibi farklılıklarımız ile anlam, bağlam ve değer kazanıyor. Un, beton yahut bir kağıt parçası yaratıcı tasarım süreçlerinin yalnızca bir malzemesi değil; aynı zamanda ortaya çıkmakta olan son ürünün kültürel ve duyusal bir deşifresi. Tüm bunlardan hareketle, ‘pişmekte olanın’ reçetesini; strüktür, kütle, malzeme, doku, renk, biçim, felsefe, bağlam ve daha nice tasarım/sanat kavramlarını göz önünde bulundurarak yeniden tarif etmeye çağırıyoruz.

Yarışmanın konusu:

Yenilebilir Tasarım Yarışması*, günlük yaşantımızın önemli bileşenlerinden yemeği mimari, tasarım veya sanat kavramları üzerinden düşünmeyi ve bir tasarım aracı olarak kullanmayı hedefliyor.

*Yenilebilir Tasarım Yarışması, AURA Alumni tarafından düzenlenen yarışma serisinin ilk etkinliğidir.

Yarışma takvimi:

• Yarışmanın duyurusu – 4 Mayıs 2020
• Soru sormak için son tarih – 10 Mayıs 2020 (E-posta adresi: [email protected])
• Soruların yanıtlanması için son tarih – 12 Mayıs 2020
• Teslim için son tarih – 20 Mayıs 2020 (saat 18.00)

Ödül:

• Birinci seçilen tasarım – MasterClass online eğitim platformuna 1 yıl sınırsız üyelik ile ödüllendirilecek.
• Seçilen tasarımlar – AURA İstanbul’un web sitesi ve sosyal medya hesaplarında duyurulup, yayınlanacak ve ileride açıklanacak sergi formatında yer alacak.

Teslimde İstenenler:

1-      ‘Yenilebilir Tasarım’ (fotoğraf ile temsili) – yemek hazırlama, pişirme, servis etme ve yeme eylemlerini tasarım pratikleri çerçevesinde ele alan ve üreten bir tasarım nesnesi (Aşağıda ‘Yenilebilir Tasarım’ derken neden bahsettiğimize dair detaylı bir açıklama bulacaksınız.)

2-      Eskiz – tasarıma dair ilk fikirlerinizi ve yemeğin yapılmadan önceki halini temsil eden bir eskiz (Bu eskiz el çizimi, grafik çizim araçları veya herhangi başka bir yolla yaratılabilir.)

3-      Açıklayıcı Metin ve Tarif – tasarımın isminin yer aldığı, hikayesinin, metaforunun ve/veya bağlamının anlatıldığı kısa bir açıklama yazısı ve yemeğin tarifi/reçetesi (500 kelimeyi aşmamalı.)

4-      Video (tercihe bağlı) – tasarımın oluşum ve üretim aşamalarını anlatabileceğiniz, isteğe bağlı olarak tasarımınızı tarifleyip, sunabileceğiniz bir video (60 saniyeyi aşmamalı.)

5-      Diğer materyaller (tercihe bağlı) – tasarımın anlatımını desteklemek adına ek görsel, çizim, haritalama ve referanslar

Burçin Cem Arabacıoğlu

Mimar / Prof. Dr. (MSGSÜ)

Büşra Al

Mimar / Plugofis

Deniz Ova

İstanbul Tasarım Bienali Direktörü / İKSV

Ekin Doğrusöz

Pop Up Dinner Şef / Oxalis Gastronom

Gamze Bursa

Yemek Stilisti

Oğul Türkkan

Gurme, Yazar

Sinan İzgi

Y. Mimar (MSGSÜ) / AURA İstanbul

Ümit Altun

Endüstri Ürünleri Tasarımcısı / DesignUM

Sevgili Yenilebilir Tasarım Yarışması katılımcıları,

Aşağıda yarışmanın içeriği, değerlendirme kriterleri ve teslim koşullarına dair bazı detaylar bulacaksınız. Ayrıca sizlere ilham olabilecek bazı referanslar da ekledik. Tüm katılımcılara, yaratıcılığınızın sınırlarını aştığınız ve keyifle ürettiğiniz bir süreç diliyoruz!

Yarışmanın İçeriği

‘Yenilebilir Tasarım’ nedir?

• ‘Yenilebilir Tasarım’ gündelik yaşamın aktif bileşenlerinden olan yemek hazırlama, pişirme, servis etme ve yeme eylemlerini tasarım pratikleri çerçevesinde yeniden ele alan, sorgulayan ve yeniden üreten bir tasarım nesnesidir. Bu ürünün tamamı tüketilebilir (yenebilir) ürünlerden oluşmalıdır. Malzemeleri ve üretim süreci tarif edilebilir olmalı, gerektiğinde tarifi sayesinde yeniden üretilebilmelidir. Ürünü hazırlama ve sunma teknikleri tamamen katılımcıya bırakılmıştır.
• Yemeğinizi mimari, tasarım veya sanat kavramları üzerinden düşünmek; tasarımın bağlamını, hikayesini veya felsefesini tariflemek, yemeği tasarlarken strüktür, kütle, malzeme, doku, renk, biçim ve daha birçok tasarım öğesini göz önünde bulundurmak, sizin yaratıcı ‘Yenilebilir Tasarım’ reçetenizi oluşturacaktır.

Yemeğin tadı/tatların birbiriyle uyumu ne kadar önemli?

• Maalesef ki, jüri üyeleri ilk aşamada yarattığınız harika yemekleri tatma fırsatı bulamayacak. Ancak elbette yemeği hazırlarken lezzetlerin ahengini de tasarlamakta fayda var. Nitekim jüri üyelerimiz arasında gastronomi alanından isimler de yer alıyor ve hazırladığınız yemeğin tarifini de bizimle paylaşmanız gerekiyor. Belli mi olur, belki bir gün hep birlikte otururuz sofraya!

Reçete noktasında daha önce yapılmamış olanı mı üretmeliyim? Yani sıfırdan reçete üretmem mi gerekiyor yoksa var olanı yorumlamakta serbest miyim?

• Reçete için belirlediğimiz net bir tavrımız bulunmuyor. Tamamen sizin ele alış biçiminiz ile ilgili. İsterseniz önceden denenmemiş bir reçete oluşturabilir, isterseniz var olanı yorumlayabilirsiniz. Her iki durumda da sizden bir dokunuş görmek bizi mutlu edecektir.

Ürün tatlı, tuzlu ya da başlangıç, ana yemek, tatlı gibi her kategoriden olabilir mi ?

• Tabii ki. Sonuç ürün dilediğiniz her tatta ve kategoride olabilir. 

Yaptığımız tasarım farklı yemek türlerini birleştirebilir mi? Bu tarifin uzunluğunu etkileyeceği için sorun yaratır mı?

• Tasarımınız farklı yemek türlerini tabii ki içerebilir. Aynı tabakta ya da sunuşta farklı türde yemeklerin olması da tamamen size bağlı. Onların tabaktaki birbirleri ile konumu, bileşenleri, bağlayıcılıkları da sizin yaratıcılığınızla can bulabilir. Tarifin uzunluğu yada kısalığı ürünün değerlendirilmesinde herhangi bir sorun yaratmayacaktır, elbette 500 kelime sınırını aşmamak kaydıyla.

Eskiz nasıl olmalı, hangi teknikle hazırlanmalı?

• Sizden yenilebilir tasarımlar yapmanızı, bunu tıpkı bir “şey” i tasarladığınız gibi önceden düşünmenizi ve düşüncelerinizi/yemeğin yapılmadan önceki halini temsil eden bir “eskiz” istiyoruz. Bu eskiz, el çizimi, grafik çizim araçları veya herhangi başka bir yolla yaratılabilir tabii ki.

Eskiz, tabağın bitmiş hali ile birebir mi olmalı?

• Tasarım pratiğinde eskizler genellikle bir düşüncenin ilk ve yalın hallerini temsil eder. Dolayısıyla eskiziniz tasarımın çıkış noktasını, temel ilkelerini ve biçimsel özelliklerini yansıtmalı. Sonuçta çıkan ürün ise tasarım sürecinin sonunda vardığınız noktayı…

Açıklayıcı metnin ve tarifin dili İngilizce olabilir mi?

• Evet, kendinizi daha iyi ifade edeceğinize inanıyorsanız teslim dili İngilizce olabilir.

Yenilebilir olanlar dışında başka materyaller kullanılabilir mi?

• Sunumunuz için objelerle bir kompozisyon yaratabilir, bu aşamada yenilebilir olmayan malzemeler de kullanabilirsiniz. Örneğin, strüktürel elemanlara ihtiyaç duyarsanız, bunları yemeğin bütünlüğü içinde yenilebilir malzemelerle kurgulayabilir, dilerseniz de başka materyallerden faydalanabilirsiniz.

Değerlendirme kriterleri neler?

• Değerlendirme genel olarak tasarım öğeleri ve yöntemlerinin yemeğin üretim sürecinde ne denli irdelendiğini esas alacak. Burada sözü geçen tasarım yöntemleri, mimari veya kentsel tasarım ilkelerinden, ürün tasarımı veya grafik tasarımdan, sanatsal üretim metotlarından ilham alabilir.
• Bunun yanında yaratıcı ve özgün yaklaşım, bağlam-biçim ilişkisi, sunum ve estetik, tasarım ve yemek arasındaki ilişkinin irdelenme biçimi, malzeme seçimi de değerlendirme kriterleri arasında yer alıyor.

Yarışmaya Katılım ve Süreç

Yarışmaya kimler katılabilir?

• Yenilebilir Tasarım Yarışması, tasarım ve yemek ilişkisi üzerine düşünmek ve üretmek isteyen, her yaştan ve her meslekten yarışmacının katılımına açık. Yarışmaya katılmak ise ücretsiz.

Yarışmaya nasıl katılırım?

• Yarışmaya 4 Mayıs 2020 tarihinde yarışmanın duyurulmasının ardından 20 Mayıs 2020 (saat 18.00)’a kadar, aşağıda yer alan başvurunu formunu doldurarak ve teslim materyallerini ekleyerek katılabilirsiniz.

Bireysel veya ekip olarak katılabilir miyim?

• Yarışmaya bireysel veya en fazla 2 kişiden oluşan ekipler halinde katılabilirsiniz. Her bir tasarımınız için ayrı bir başvuru formu doldurarak, birden fazla teslim yapabilirsiniz.

Yarışma tek aşamalı mı? Teslim sürecinden sonra kazanan kişiler mi açıklanacak? 

• Evet, yarışma tek aşamalı. Son başvuru tarihinin ardından jüri değerlendirmesi sonucunda ödül kazanan ve yayınlanmak üzere seçilen proje ve sahipleri açıklanacak. 

Yarışma sürecinde sosyal medyada paylaşım yapabilir miyim?

• Sonuç ürünüzü ve tarifinizi sonuçlar açıklanmadan önce hiçbir mecrada paylaşmamalısınız.
• Dilerseniz, yarışma süresince, #auraprizma #yenilebilirtasarım #auramutfakta #foodbydesign #edibledesign hashtaglerini kullanarak ve AURA İstanbul’un sosyal medya hesaplarını etiketleyerek (Instagram: @auraistanbul, Twitter: @aura_istanbul, Facebook: @auraistanbulakademi) süreç aşamasında paylaşımlar yapabilirsiniz.

Yarışma Materyallerinin Teslimi

Teslim için özel bir format/şablon var mı?

• Sonuç ürünlerin teslimi için belirlenmiş özel bir format veya şablon bulunmuyor. Teslim edecekleriniz arasında tasarımınızın fotoğrafları, görselleri veya  tüm materyallerin bir araya toplanmış hali (poster veya video) olabilir.
• Teslim edeceğiniz materyalleri ayrı görseller/fotoğraflar olarak vermek istemeniz halinde tüm görsellerinizi bir dokümanda (bir PDF dosyasında) ardarda eklemeniz gerekiyor. 
• Tüm görselleriniz (.pdf) veya (.jpg) uzantılı olmalı.
• Görsellerin bulunduğu doküman 25 MB boyutunu aşmamalı.
• Video teslim ediyorsanız, 60 saniyeyi aşmayan, (.mp4) uzantılı olmalı.
• Video 50 MB boyutunu aşmamalı.
• Açıklayıcı metin ve yemeğin tarifi ise 500 kelimeyi aşmayan, (.doc), (.docx) uzantılı olmalı.
• Teslim edeceğiniz dosyaların isimlendirmesi şu şekilde olmalı: adınız ve soyadınızın baş harfleri, 6 rakamdan oluşan bir rumuz ve dosyanın sıra numarası (Örnek: ab_123456_1; ab_123456_2; ab_123456_3)

Teslim için son tarih nedir?

• Başvuru formu ile birlikte tüm materyallerin teslimi için son tarih: 20 Mayıs 2020, saat 18.00

Teslim hangi yolla yapılacak?

• Teslim için bu linkte yer alan formu doldurmanız ve üretimlerinizi eklemeniz gerekiyor.

Yarışma sonuçları ne zaman açıklanacak ?

Yarışmanın sonucu, son başvuru tarihi olan 20 Mayıs 2020’yi takip eden 12 gün içerisinde açıklanacak. 

Teslim edilen içeriklerin sorumluluğu ve yayın hakkına dair bilgilendirme:

• AURA İstanbul tarafından düzenlenen Yenilebilir Tasarım Yarışması’na katılarak, AURA İstanbul’un ürünlerinize dair içeriği çeşitli kanallarda paylaşması ve yayınlamasını kabul etmiş sayılıyorsunuz.
• Ürettiğiniz içeriğin paylaşılmasını istemediğiniz takdirde, bunu bize ayrıca yazılı olarak beyan etmeniz gerekiyor.
• Teslim edilen tüm üretimlerin özgünlüğü ve gerçekliği yarışmacıların kendi sorumluluğundadır.
• AURA İstanbul, özgün olmadığı tespit edilen fikir ve üretimleri yarışmadan diskalifiye etme hakkına sahiptir.

Son olarak, sizlere ilham vereceğine ve ışık tutacağına inanarak, yemek ve tasarım arasındaki ilişkiyi irdeleyen bazı okumalardan alıntılara yer veriyoruz. Siz de bu kaynaklara kısa bir araştırma sonucunda ulaşabilirsiniz. Herkese keyifli çalışmalar dileriz!

#auraalumni #auraprizma

AURA Alumni
Organizasyon Ekibi: 

Ayşenur Tuğçe Öztürk
Feyza Sayman
Gülsen Şenol

Birbirinden farklı yaklaşımla ele alınmış projelerin detaylarını ve tariflerini Yenilebilir Tasarım Seçkisi başlıklı web sayfamızdan inceleyebilirsiniz.

Değerlendirme sürecine ilişkin yarışma raporuna bu link üzerinden ulaşılabilir.
Kazananları ve tüm katılımcıları bir kez daha tebrik ediyoruz!