2020 Bahar Dönemi - Proje Sergisi

METROTOPYA: Metropolde Alternatif Yaşam / Mekan Tahayyülleri

2020 Bahar Dönemi, Araştırma Tabanlı Tasarım Stüdyosu Yürütücüleri, Cem İlhan ve Devrim Çimen, dönemin ana temasını “Metrotopya: Metropolde Alternatif Yaşam/Mekân Tahayyülleri” olarak tanımlıyor:

“Yakın zamanda kentte yaşayanların nüfusu kırda yaşayanların nüfusunu geçti ve gelecekte bu sayı katlanarak artacak. Geleceğin yaşamları şehirlerde, metropollerde hayat bulacak. Bu gerçeklik bizi kadrajımızı metropollere odaklamak ve onlara alternatif merceklerle bakmak konusunda uyarıyor.

Bir diğer önemli uyarı ise kapsamlı bir krize işaret eder türden. Küresel ölçekte yaygınlaşan demokratik talepler çerçevesinde gelişen toplumsal olaylar, aşırı boyutlara ulaşmış bir gelir dağılımı eşitsizliği, barınma sorunu ve tüm bunlara koşut olarak kendini gösteren iklim krizi dünyanın yeni bir eşikte durduğunu ilan ediyor adeta.

Diğer yandan kapitalizm ve yeni liberalizm ekseninde Türkiye’deki inşaat sektörüne dayalı gelişim ürkütücü sonuçlara gebe. Bu türden bir süreç ise kaçınılmaz olarak doğal ve kentsel mekânda hepimizin ana hatlarıyla gözleyebildiği ciddi tahribatlara neden olmakta.

Bu sırada üzerimize serpilen, kent yaşamını derinden etkileyen kamusal alanların katılımcı anlayıştan uzak bir biçimde hızlı değişimi ve bunun toplumda yarattığı umursamazlık ya da umutsuzluk etkisi. Bu kayıtsızlık halini belki de tetikleyen şey teknoloji ve iletişim araçlarının aşırı gelişiminin toplumsal yaşamdaki merkezi rolü. Buna dayalı olarak bireylerin içlerine kapanması sonucunda kent ve çevre ile kurul(amay)an ilişkiler.

Tüm bu olumsuz gelişmeler umutsuzluktan ziyade tarihte hep olduğu gibi çözüme ya da yeni bakış açılarına yönelik alternatif yaklaşımları da beraberinde getirmektedir. Örneğin küresel kapitalist ekonominin büyümeci yaklaşımına alternatif olarak ortaya çıkmış ve temel olarak ekoloji ve tüketimi azaltmaya odaklı “degrowth hareketi”, batı dünyasında giderek yaygınlaşan gerek yapı ölçeğinde gerekse kentsel ölçekte ifade bulabilen “müşterekleşme pratikleri” ya da kullanılmayan mevcut yapıları hekleyerek yeni yaşam/mekân yaratan “gerilla/isyan mimarlığı” önemli alternatif yaşam/mekân tahayyüllerinden yalnızca birkaçı olarak karşımıza çıkmakta. Daha bütüne ilişkin ütopik/distopik tahayyüllerin de bu tür kriz durumlarında ortaya çıktığını unutmamak gerek.

Bu dönemin tasarım stüdyosunda farklı ölçeklerde konvansiyonel mekân üretme biçimlerini sorgulayan, zorlayan ve yeni yapma tasarlama biçimlerini devreye sokan bir anlayışın sınırlarını aramayı, mevcut duruma ilişkin yeni sorular sormayı ve yeni yolların araştırılmasını hedefliyoruz. Stüdyoda yapılacak çalışmalar salt fiziki mekâna odaklanmakla kalmayıp aynı zamanda yeni toplumsal, ekonomik modellerin de hesaba katıldığı tasarım yaklaşımlarının geliştirilmesini içerecektir. Bu arama/araştırmanın güzergahı ölçekten bağımsız ütopik/distopik senaryolar ile mevcut durumun alternatif yaşam/mekan tahayyülleri çerçevesinde eleştirel tahlili olabileceği gibi daha somut, katılımcıların sorunlu gördüğü belli bir “yer”e odaklı alternatif yaklaşım, model, mekân, yaşam önerilerini de içeren geniş bir skalaya yayılabilecektir. Dolayısı ile bu dönemin konusu bu kapsamlı ve çok boyutlu kriz durumuna ilişkin alternatif bakış açılarını ve mekâna yansımalarını çeşitli temsil yöntemleriyle görünür kılmaktır. Bu sayede yaşanan tıkanmışlık durumunu aşmaya yönelik tahayyüller tartışmaya açılabilecektir.”

STÜDYO YÜRÜTÜCÜLERİ

Cem İlhan

1966’da Diyarbakır’da doğdu. 1987’de İTÜ Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. 1989 yılında Londra Architectural Association School of Architecture’da Housing & Urbanism bölümünde yüksek lisans yaptı. 1996 yılında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nde ikinci yüksek lisans eğitimini tamamladı. 2008 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yapı Bölümü’nde doktora eğitimini tamamladı.

1992 yılında kendi bürosunu kurdu. 1994 yılında Tülin Hadi ile TeCe Mimarlık bünyesinde ortak çalışmaya başladı. 2006 yılında Genç Mimar Ödülü’nü aldı. Ulusal ve uluslararası mimari proje yarışmalarında ödüller aldı, yarışma jüri üyeliklerinde bulundu. Tülin Hadi ile birlikte tasarlamış olduğu ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampusu Rektörlük, BİM ve Kütüphane Binaları (2006) ve Vehbi Koç Vakfı Ford Otosan Kültür ve Yaşam Merkezi (2012) yapıları ile Ulusal Mimarlık Yapı Dalı ödüllerini aldı. Ofis çalışmalarına paralel olarak Bilgi Üniversitesi, İTÜ ve Yıldız Teknik Üniversitelerinde mimari tasarım stüdyosu yürütücülüğü ve jüri çalışmalarını da sürdürüyor.

Devrim Çimen

1975 yılında Afyon’da doğdu. 1993 yılında Bornova Anadolu Lisesi’nden, 1998 yılında ise ODTÜ Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümünden mezun oldu. 2001 yılında ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Kentsel Tasarım Yüksek Lisans Programını kent merkezlerinde yaya ve araç ilişkisi üzerine hazırladığı tez ile bitirdi.

Çeşitli dergi ve kitaplarda yazıları basılan ve 2010 yılında ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden “Urban Design Competitions as Discursive Practice in Turkey: 1980-2009” isimli çalışmasıyla doktora unvanını alan Devrim Çimen’in ulusal ve uluslararası yarışmalara katılımı ve birçok ödülü bulunmaktadır.

Profesyonel iş yaşamına ortağı olarak 2006 yılında Sertaç Erten’le birlikte kurduğu 8artı Mimarlık ve Kentsel Tasarım’da devam etmektedir. Bilgi Üniversitesi‘nde yarı-zamanlı öğretim görevlisidir.